PDA

View Full Version : HARP GUITAR (Những nhạc cụ lạ - bài 22)


vhungco
15-06-2012, 01:20 PM
Harp guitar (hay “harp-guitar”) là nhạc cụ dây, xuất hiện trên 2 thế kỷ qua. Hàng trăm năm nay, có một số nhạc cụ không liên quan vẫn được định nghĩa và gọi là “harp guitar”, tuy nhiên, hiện nay thuật ngữ này thường được hiểu là “loại đàn guitar (bất kỳ hình thức nào) kết hợp thêm một số dây buông mà người ta có thể gảy từng dây một cách riêng lẻ. Những dây buông này thường được hiểu là dây của đàn harp, song không có sự rõ ràng, chính xác về giọng, âm vực, âm lượng, cấu trúc, đặc điểm giống nhau và cũng không có những thuộc tính “giống như đàn harp”. Để được xếp loại là harp guitar, một nhạc cụ nào đó phải có ít nhất một dây không ngăn phím nằm tách rời khỏi bàn phím chính. Những dây này có thể chơi như dây buông.

Thông thường, harp guitar có 20 dây đàn, hình dáng giống như guitar, có thêm một cần đàn thứ hai nằm phía trên cần guitar. Cần này có 7 dây bass không có ngăn phím, được gảy giống như đàn harp. Có 6 dây trung tâm không ngăn phím nằm trên cần guitar chính, thường xuyên được đánh “strum” giống như đàn guitar. Ngoài ra, còn có 8 dây treble không ngăn phím nằm dưới những dây "guitar" này, và cũng được gảy dây.

http://www.youtube.com/watch?v=cqeyvKQKEq0&feature=related

Họ đàn harp guitar rất phức tạp, vì có rất nhiều loại đàn dây với ngoại hình khác nhau được xếp vào họ này. Đặc điểm dễ nhận ra nhất của chúng là những cây harp guitar châu Mỹ có thân đàn lõm phía này hoặc phía bên kia, cần đàn đôi hoặc có khung giống đàn harp chứa nhiều dây bass hoặc dây bass guitar châu Âu (hay kontragitarre). Đặc điểm khác của harp guitar là có những dây nổi treble hoặc ở âm vực trung hay kết hợp nhiều dây nổi khác nhau thành nhánh dọc theo cần đàn guitar chuẩn. Phần lớn người chơi harp guitar thường chọn loại acoustic, tuy nhiên cũng có một số thích chơi harp guitar điện.
Có nhiều loại harp guitar với hình dáng, cấu trúc và số lượng dây khác nhau.


372
373
374
375

Một số loại đàn khác cũng được định nghĩa và gọi là “harp guitar”

1.Arpi-guitare
Loại đàn do Paquet (Pacquet) xây dựng khoảng năm 1784 tại thành phố cảng Marseilles, nước Pháp. Nó có 7 dây guitar bắt dài trên bàn phím lơ lửng trong không gian giống như một nhánh mở rộng của đàn harp, cho phép dây gắn vào bộ phận chốt dây giống như đàn guitar trong một kiểu giống như đàn harp.

2. Harp- guitar(Guitarrenharfe)
Loại đàn xuất hiện tại Brussels, nước Bỉ khoảng năm 1800-1825. Nó là sự kết hợp tài tình giữa đàn guitar và harp, có một khung giống như đàn harp với 31 dây nửa cung (chromatic) và một thân thẳng đứng nối với thân đàn guitar.

3.Double Harp-guitar
Nhạc cụ này do J. F. Grosjean, một thợ làm đàn harp ở London chế tạo khoảng năm 1840. Nó có 2 cần đàn/bàn phím; cần thứ hai dài phân nửa chỉnh cao hơn 1 quãng tám.

4.Guitarpa
Tuy có tên là Guitarpa song nhạc cụ này còn gọi là harp guitar, do DonJose Gallegos sưu tập và trưng bày trong cuộc triển lãm Great Exposition tại London vào năm 1851. Theo giới nghiên cứu, loại đàn này ảnh hưởng thiết kế của đàn mandolin và harp guitar của Orville Gibson.

376

5.Harp guitar(hay guitar-harp)
Loại đàn của JosephMast, 1827. Nó là một nhạc cụ nhỏ với vẻ ngoài gợi nhớ đến đàn harp.

6.Harp Guitar của Scherr
Loại đàn guitar có thân đàn kéo dài chạm tới sàn nhà, do E. N. Scherr ở bang Philadelphia chế tạo vào ngày 6 tháng 10 năm 1831 tại nước Mỹ. Nó không gắn thêm dây phụ, nhưng do có chất giọng khá giống đàn harp nên người ta xếp nó vào loại harp guitar.

7. Harp-Guitar
Một nhạc cụ do Edward Light sáng chế tại London vào năm 1798. Ban đầu, nó được xem là vật dụng trang trí phòng khách mới lạ, có sự cải tiến bằng cách đơn giản hóa từ loại đàn English guitar trong giai đoạn đầu (tức một loại đàn cittern). Về sau nó nhanh chóng tiến hóa thành đàn Harp-Lute và British Lute-Harp.
Ngoài ra còn khoảng 6 loại nhạc cụ khác cũng được gọi là harp guitar.

Harp Guitar điện
Năm 1987, guitarist huyền thoại Michael Hedges (1953-1997) đến gặp Steve Klein, đề nghị làm một cây đàn acoustic harp guitar hiện đại. Sau một số thể nghiệm trên bản vẽ cho loại acoustic harp guitar, cuối cùng Steve Klein đề nghị làm một cây harp guitar điện với hai cần đàn: một cần 6 dây nhưng không có đầu cần và một cần 5 dây sub-bass. Về sau có thêm một số loại harp guitar điện xuất hiện với nhiều kiểu dáng khác nhau.
Dưới đây là một clip nhạc hòa tấu harp guitar điện:

http://www.youtube.com/watch?v=ab1VLYByCTM

Vương Trung Hiếu giới thiệu