haivanphu08
30-05-2013, 09:26 AM
Phách gỗ, Phách tre (Castanets)
<small>[14/08/2007 11:37:10]</small>
<table align="left" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" width="210"> <tbody><tr> <td align="center" valign="top"> http://www.giaidieuxanh.vn/Image/7/14082007/images7154_phach3.jpg (http://www.giaidieuxanh.vn/Image/7/14082007/images7154_phach3.jpg) Phách gỗ, Phách tre (Castanets)
</td> </tr> <tr> <td align="center" valign="top">Phách
</td> </tr> </tbody></table> Giới thiệu sơ lược: Phách là nhạc khí tự thân vang của Dân tộc Việt, có nhiều thứ Phách khác nhau với các tên gọi khác nhau được sử dụng trong các thể loại Ca, Nhạc và Múa.
Xếp loại
Phách là nhạc khí tự thân vang gõ do người Việt Nam sáng tạo.
Hình thức cấu tạo
Phách Ả Ðào gồm có bàn phách, lá phách và tay ba. Bàn phách: là một miếng tre già chừng 30cm, bản rộng khoảng 4cm. Hai đầu bàn phách là hai mấu tre già để làm chân nâng bàn phách lên không chạm đất và tạo âm. Trông bàn phách giống như một chiếc ghế dài nhỏ mà hai đầu mấu tre là hai chân đế. Lá phách: là một dùi gõ kép gọi là lá phách gồm hai thanh dẹt ấp vào nhau. Hai lá phách dài khoảng 28cm, gồm hai mảnh để chập vào nhau như một chiếc dùi bổ dọc ra , do tay phải người đánh phách cầm chập vào nhau để gõ vào mặt bàn phách. Tay ba: là dùi gõ cầm bằng tay trái, chiều dài như hai lá phách, tay ba thường làm gỗ mít.
Phách gỗ, Phách tre: gồm hai thanh bằng gỗ cứng hoặc bằng hai thanh tre cát vót tròn, đường kính khoảng 2cm, dài khoảng 18cm.
Màu âm
Âm thanh của phách Ả đào tiếng thanh thoát, nhẹ nhàng, khi rung lúc róc nghe như tiếng chim yến hót, lúc thưa như tiếng hạc kêu sương mới là tuyệt kỹ. Âm thanh của phách giòn, trong trẻo. Phách gõ vang, phách tre tiếng gọn.
Kỹ thuật diễn tấu
http://www.giaidieuxanh.com.vn/dataimages/original/images7156_phachbd.jpg (http://www.giaidieuxanh.com.vn/dataimages/original/images7156_phachbd.jpg)
Theo lời kể của GSTS Trần văn Khê về nghệ nhân (Bác Quách thị Hồ) gõ Phách như sau: "Gõ Phách là dùng hai cái que nhập lại thì tròn nhưng khi tách ra thì có phía tròn phía dẹp. Khi đánh phía dẹp xuống "đòn gõ" là " lá phách"; đánh phía tròn xuống là "tay ba", khi gõ phách thì phải "một tay thấp, một tay cao" "một tiếng nhẹ, một tiếng mạnh, một tiếng đục, một tiếng trong". Hai tiếng cùng đánh trong một lúc gọi là "chắc"." Phách làm nhiệm vụ giữ nhịp cho dàn nhạc, cho người múa, hát. Trong Ca Huế phách được làm bằng gỗ gọi là Sênh, người ta tự gõ Sênh để cầm nhịp.
Vị trí Phách trong các Dàn nhạc
Phách Ả đào dùng để đệm cho hát do chính Ả Ðào đảm nhiệm, hòa cùng với tiếng Ðàn Ðáy, tiếng Trống Chầu tạo nên một phong cách rất độc đáo. Phách được sử dụng trong Dàn nhạc Ðại nhạc, Dàn Nhạc Huyền của Cung Ðình, Dàn nhạc Sân khấu Tuồng, Ban nhạc Chầu Văn, Ban nhạc Ca Huế, Ban nhạc đám ma.
Thạc sĩ Võ Thanh Tùng - giaidieuxanh.vn
<small>[14/08/2007 11:37:10]</small>
<table align="left" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" width="210"> <tbody><tr> <td align="center" valign="top"> http://www.giaidieuxanh.vn/Image/7/14082007/images7154_phach3.jpg (http://www.giaidieuxanh.vn/Image/7/14082007/images7154_phach3.jpg) Phách gỗ, Phách tre (Castanets)
</td> </tr> <tr> <td align="center" valign="top">Phách
</td> </tr> </tbody></table> Giới thiệu sơ lược: Phách là nhạc khí tự thân vang của Dân tộc Việt, có nhiều thứ Phách khác nhau với các tên gọi khác nhau được sử dụng trong các thể loại Ca, Nhạc và Múa.
Xếp loại
Phách là nhạc khí tự thân vang gõ do người Việt Nam sáng tạo.
Hình thức cấu tạo
Phách Ả Ðào gồm có bàn phách, lá phách và tay ba. Bàn phách: là một miếng tre già chừng 30cm, bản rộng khoảng 4cm. Hai đầu bàn phách là hai mấu tre già để làm chân nâng bàn phách lên không chạm đất và tạo âm. Trông bàn phách giống như một chiếc ghế dài nhỏ mà hai đầu mấu tre là hai chân đế. Lá phách: là một dùi gõ kép gọi là lá phách gồm hai thanh dẹt ấp vào nhau. Hai lá phách dài khoảng 28cm, gồm hai mảnh để chập vào nhau như một chiếc dùi bổ dọc ra , do tay phải người đánh phách cầm chập vào nhau để gõ vào mặt bàn phách. Tay ba: là dùi gõ cầm bằng tay trái, chiều dài như hai lá phách, tay ba thường làm gỗ mít.
Phách gỗ, Phách tre: gồm hai thanh bằng gỗ cứng hoặc bằng hai thanh tre cát vót tròn, đường kính khoảng 2cm, dài khoảng 18cm.
Màu âm
Âm thanh của phách Ả đào tiếng thanh thoát, nhẹ nhàng, khi rung lúc róc nghe như tiếng chim yến hót, lúc thưa như tiếng hạc kêu sương mới là tuyệt kỹ. Âm thanh của phách giòn, trong trẻo. Phách gõ vang, phách tre tiếng gọn.
Kỹ thuật diễn tấu
http://www.giaidieuxanh.com.vn/dataimages/original/images7156_phachbd.jpg (http://www.giaidieuxanh.com.vn/dataimages/original/images7156_phachbd.jpg)
Theo lời kể của GSTS Trần văn Khê về nghệ nhân (Bác Quách thị Hồ) gõ Phách như sau: "Gõ Phách là dùng hai cái que nhập lại thì tròn nhưng khi tách ra thì có phía tròn phía dẹp. Khi đánh phía dẹp xuống "đòn gõ" là " lá phách"; đánh phía tròn xuống là "tay ba", khi gõ phách thì phải "một tay thấp, một tay cao" "một tiếng nhẹ, một tiếng mạnh, một tiếng đục, một tiếng trong". Hai tiếng cùng đánh trong một lúc gọi là "chắc"." Phách làm nhiệm vụ giữ nhịp cho dàn nhạc, cho người múa, hát. Trong Ca Huế phách được làm bằng gỗ gọi là Sênh, người ta tự gõ Sênh để cầm nhịp.
Vị trí Phách trong các Dàn nhạc
Phách Ả đào dùng để đệm cho hát do chính Ả Ðào đảm nhiệm, hòa cùng với tiếng Ðàn Ðáy, tiếng Trống Chầu tạo nên một phong cách rất độc đáo. Phách được sử dụng trong Dàn nhạc Ðại nhạc, Dàn Nhạc Huyền của Cung Ðình, Dàn nhạc Sân khấu Tuồng, Ban nhạc Chầu Văn, Ban nhạc Ca Huế, Ban nhạc đám ma.
Thạc sĩ Võ Thanh Tùng - giaidieuxanh.vn